FILTRY
ZŁOŻONE
Filtry złożone, będące kombinacją układową filtrów uprzednio omówionych, stosuje się celem dalszego zmniejszenia tętnień napięcia wyjściowego. Na rysunku przedstawione są schematy kilku podstawowych filtrów złożonych,
Filtry złożone: a)
RC, b) CRC, c) LC, d) CLC; e)
charakterystyka wyjściowa prostownika dwupołówkowego
dla różnych układów filtrujących
Na
rys powyżej pokazana jest zależność średniego napięcia wyjściowego w funkcji prądu obciążenia
dla prostownika dwupołówkowego. Jak wynika z przebiegu charakterystyk wszystkie
filtry zawierające pojemność dostarczają przy biegu jałowym napięcia"
maksymalnego. Napięcie wyjściowe (średnie) prostownika dwupołówkowego bez
filtru wynosi natomiast
To
samo odnosi się do omówionego w poprzednim rozdziale proste go filtru indukcyjnego
(typu L). Najmniejszą rezystancją wewnętrzna,.
charakteryzuje się sam prostownik bez filtru. Niestety korzystny przebieg bieg
charakterystyki wyjściowej okupiony jest bardzo dużymi tętnienia. mi napięcia
wyjściowego.
Zastosowanie filtrów złożonych
zwiększa wprawdzie rezystancję wewnętrzną, jednak zmniejsza zdecydowanie
tętnienie. I tak np. dla filtru typu LC, który można potraktować jako
połączenie dwóch filtrów prostych otrzymamy
Jak wiadomo
wartość współczynnika tętnień dla prostego filtru indukcyjnego
(typu L) jest wprost proporcjonalna do obciążenia. połączenie własności obydwu
filtrów daje w konsekwencji efekt niezależności kt(L) i kt(C)
wartości obciążenia. Podstawiając do wzoru powyżej wyznaczone uprzednio zależności
na kt(L) i kt(C otrzymany dla częstotliwości sieciowej
Charakterystyka wyjściowa takiego
filtru jest bardzo specyficzna (rys. 7.10). Otóż,
istnieje pewna charakterystyczna wartość prądu l0
min. , która "dzieli"
charakterystykę na dwa przedziały. Dla prądów Io
min. > Io>
O charakterystyka jest mocno opadająca, co oznacza,że układ charakteryzuje się
w tym przedziale dużą rezystancją wewnętrzną. Dla
prądów I0 > I0min
natomiast rezystancja wewnętrzna 'jest najmniejsza
ze wszystkich filtrów (charakterystyka najbardziej zbliżona do poziomej).
Korzystny zakres charakterystyki filtru LC posiada
dwa ograniczenia. Jednym jest wspomniany prąd I0 min drugim prąd
maksymalny, który powoduje nasycenie dławika. Przy prostowaniu dwupołówkowym
napięcia sieciowego dla wartości I0 min . obowiązuje przybliżona zależność
Zaletą filtru LC jest to, że w prądzie
płynącym przez diody •nie występują impulsy.
Dołączenie na wejście pojemności C1 (rys.7.10b)
pozwala uzyskać filtr CLC (typu π ) . Filtr ten, podobnie jak prosty filtr
pojemnościowy, pozwala na uzyskanie wartości napięcia wyjściowego bliskiej
wartości szczytowej. Wadą tego filtru są impulsy prądowe płynące przez diody
prostownicze, co jest wynikiem obecności na wejściu kondensatora C-. Ponieważ
filtr typu CLC posiada w przybliżeniu własności filtru pojemnościowego i filtru
LC, więc współczynnik tętnień kt jest w
przybliżeniu równy iloczynowi współczynników tętnień obu filtrów i wynosi
gdzie:
Jeśli dławik w filtrze zastąpiony zostanie rezystorem
(rys.d), co często ma miejsce przy małych prądach
pobieranych z zasilacza, to współczynnik tętnień jest równy
Filtry typu CRC, a tym bardziej
RC, mają mocno opadającą charakterystykę wyjściową (dużą rezystancję
wewnętrzną), co powoduje, że stosowane one są do zasilania urządzeń
charakteryzujących się małym i do tego stałym poborem prądu. Zmiana wartości
prądu obciążenia powoduje bowiem zbyt duże zmiany napięcia wyjściowego. Aby
zapewnić stałość napięcia wyjściowego przy dużych zmianach prądu obciążenia nie
wystarczy już nawet najlepszy filtr, konieczne jest wówczas zastosowanie
stabilizatora.